W ramach aktywności spacerowej oferujemy dwa typy tras przeznaczonych do uprawiania turystyki pieszej: trasy nordic walking oraz trasy krajoznawcze.

Pierwsze wykorzystują odcinki chodników, ścieżek rowerowych lub lokalnych dróg o utwardzonej, równej nawierzchni, zapewniającej warunki do spokojnych i bezpiecznych spacerów „z kijkami” w promieniu kilku kilometrów od Bałtowa, drugie sprowadzają na malownicze, lokalne ścieżki, pagórkowate wertepy oraz leśne drogi, które rzucają śmiałkom i odkrywcom prawdziwe wyzwanie.

Trasy nordic walking przeznaczone są dla wszystkich turystów i służą przede wszystkim relaksowi, natomiast krajoznawcze, ze względu na trudności, wynikające m.in. z ukształtowania terenu, a także znacznego dystansu, kierujemy ku bardziej wprawnym piechurom, nastawionym na przygodę i bezpośredni kontakt z naturą. W obu przypadkach proponowane trasy do uprawiania turystyki pieszej zostały oznakowane i opisane w zakresie przebiegu, trudności, dystansu i napotykanych walorów dziedzictwa przyrodniczego oraz kulturowego Bałtowskiego Przełomu Kamiennej. Opisy i ślady GPS wszystkich tras spacerowych rozpoczynają się od przystanku rowerowego Krzemiennego Szlaku zlokalizowanego na Okręglicy, nad zatoczką i zatoczywszy pętlę przy niej się kończą.

ŚCIEŻKI KRAJOZNAWCZE

Oferują bliski kontakt z naturą, prezentując jej najciekawsze walory ujęte w tematyczne opowieści o liczącej miliony lat pracy sił natury, które ukształtowały walory przyrodnicze Bałtowskiego Przełomu Kamiennej oraz trudzie ludzi, którzy podporządkowali to piękne otoczenie swoim potrzebom. Wyłączywszy spacer po samym Bałtowie, choć i tu nie brakuje niespodzianek, prowadzą przez prawdziwe mateczniki natury, oferując urokliwe oraz urozmaicone w charakterze zakątki i rozległe panoramy. Ocierają się o cenne zabytki, wydobywając ich nierzadko fascynującą historię. Liczą od kilku do kilkunastu kilometrów i gwarantują niezapomniane wrażenia. Skorzystamy z nich korzystając z aplikacji GPS, opisu przebiegu bądź wypatrując oznakowania – biało barwnych kwadratów, podzielonych kolorystycznie po przekątnej.

TRASA 1 – „BAŁTÓW W PIGUŁCE”

Znaki zielone, 3,7 km. ok. 1.30 godz.

Zobacz trasę na mapie

Trasa generalnie łatwa choć wyzwanie stanowi wejście na punkt widokowy nieopodal Klubu „Bałtek”

W jednej pętli zawiera niemal wszystkie treści istotne dla tożsamości współczesnego Bałtowa. Dotyka genezy naturalnego krajobrazu oraz efektów ludzkiej działalności. Prezentuje to, co umyka, gdy skupiamy się wyłącznie na rozrywkowych walorach Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego i pozwala spojrzeć na turystycznie atrakcyjny obszar od nieco innej strony.  

Przebieg trasy

Z punktu startu kierujemy się na prawo ku starorzeczu Kamiennej, za którym w prawo. Po kilkudziesięciu krokach, na wysokości zjazdu na parking, a przed ogrodzeniem drugiego zabudowania po lewej skręcamy w wąską ścieżkę, którą wspinamy się ku sławnej Smoczej Jamie, którą według lokalnej legendy zamieszkiwał dobroduszny Smok Bałtuś. Zwiedziwszy smocze leże ostrożnie wracamy do drogi, gdzie w lewo przez zabudowę Zarzecza, mijając najpierw efektowną ścianę kamieniołomu a następnie pierwsze z szeregu naturalnych skałek Zarzecza, które stanowią pomnik przyrody nieżywionej. Bardziej imponujące są następne wychodnie, zlokalizowane niemal naprzeciwko Rancza w Dolinie. Dwie najbardziej spośród nich okazałe, nazwane Siekaczami Dinozaurów zostały wyposażone w punkty do asekuracji oraz stanowiska zjazdowe i udostępnione do wspinaczki. Możemy dojść do ich podstawy zbaczając nieco z asfaltu i wykorzystując drewniane schodki. Kontynuując spacer w dotychczasowym kierunku przekraczamy most Na Kamiennej i kierujemy się obsadzoną starymi wierzbami drogą ku wyniosłej bryle bałtowskiego kościoła pw. Matki Boskiej Bolesnej, który pierwotnie był kaplicą miejscowych garncarzy. Między świątynią a plebanią znajduje się wąska ścieżka prowadząca pod górę, którą możemy dotrzeć do skraju założenia parkowego i zerknąć na kaplicę Małachowskich oraz pałac ks. Druckich – Lubeckich. Niestety, teren jest prywatny, a dzierżawca nie zezwala na zwiedzanie. Wróciwszy do kościelnej bramy i drogi, skręcamy w lewo, by kierując się ku centrum miejscowości, przejść między rozdzielonymi drogą bałtowskim cmentarzami. Na górnym zachowała się kaplica, którą wystawił tutejszy proboszcz, znany regionalista ks. Władysław Fudalewski, ale gdy zginął napadnięty na plebanii, ciało zabrali do Kunowa i pochowali w podziemiach dzwonnicy jego poprzedni parafianie, a tutejszą kaplicę odkupili Drucko – Lubeccy. Na lewo od mijanego skrzyżowania warto zwrócić uwagę na starą bramę prowadzącą na teren parku oraz typową dla dawnego Bałtowa zabudowę i wysokim podpiwniczeniem, na którym stawiano część drewnianą domów mieszkalnych. Kilkadziesiąt kroków przed Klubem „Bałtek” znajdują się pozornie prowadzące donikąd schody. Kiedy jednak skusimy się, by na nie wejść, okaże się, że prowadzi od nich ścieżka, która wijąc się po stromym zboczu doprowadzi do punktu widokowego, gdzie można odpocząć i podziwiać panoramę Doliny Kamiennej oraz jej malowniczy przeciwległy brzeg. Ostrożnie wróciwszy do drogi, obieramy kierunek na Klub „Bałtek”, za którym znajdują się ślady dawnego zagłębia garncarskiego (zarys piecza oraz potłuczona ceramika w profilu gleby). Kontynuując spacer w dotychczasowym kierunku, docieramy do ronda, w sąsiedztwie którego znajduje się odkrywka. Stojąca na rozdrożu kolumna z figurą Chrystusa Frasobliwego jest świadectwem obaw mieszkańców przed grasującymi w okolicy chorobami. Mijając dawny budek szkoły warto zerknąć na znajdujące się po jego prawej zagłębienie. To ślad po rzece, która płynąc od Sienna ku Kamiennej w Bałtowie, zniknęła pod ziemią w okolicy Trzemchy, pozostawiając po siebie wyraźny na odcinku kilku kilometrów suchodół, nad którego bezwodnym dziś ujściem właśnie przechodzimy. Nad kolejnym skrzyżowaniem, na wysokiej skarpie, po o obu stronach zagłębionej w wąwozie drogi znajduje się Rezerwat „Modrzewie”. Spacer mrocznym wąwozem, nad którym kołysze się monumentalny starodrzew (na wysoczyznę i z powrotem) pozostawi niezatarte wrażenia, ale też wymaga ostrożności ze względu na ruch samochodów. Minąwszy Zajazd „Pod Jarem” oraz Restaurację „Czarcia Stopka”, znajdziemy się na wysokości Żydowskiego Jaru, w którym zachowały się udostępnione do zwiedzania odciski dinozaurów. Aby zamknąć trasę wystarczy jeszcze przejść kilkadziesiąt kroków do wysokości bałtowskich młynów, by korzystając z przejścia dla pieszych, zejść na most na Kamiennej i znaleźć się naprzeciwko Jura Parku.   

TRASA 2 – „ŚCIEŻKA JURAJSKA” 

Znaki żółte, 7 km, czas przejścia 2.30 – 3.00 godz.

Zobacz trasę na mapie

Średnio trudna ze względu na wariant z zejściem wąwozem po tak zwanych Zębach Dinozaurów

Trasa spacerowa poprowadzona przez Górę Bałt i Dolinę Kamiennej od Zarzecza do Zamościa, czyli jej najbardziej zanurzonym w dziką przyrodę odcinkiem. Oferuje zróżnicowany teren pod względem ukształtowania i szaty roślinnej, wyjątkowe doznania estetyczne i wyciszenie nad spokojnym nurtem Kamiennej. Główną atrakcją ścieżki są bijące ze zbocza źródliska, które dopełniają niezwykłego klimatu podmokłego łęgowiska, wzdłuż którego docieramy do granicy Rezerwatu „Ulów”. Na trasie spaceru znajdują się punkty widokowe oraz miejsca do odpoczynku. W drodze powrotnej można skorzystać z łagodnego odcinka trasy spacerowej nordick walking (od górnej przystani spływu tratwami do kościoła) lub podjąć jeszcze jedno wezwanie i wspiąć się na Wzgórze Pałacowe.  

Przebieg trasy

Z puntu startowego kierujemy się w prawo w kierunku starorzecza, wzdłuż brzegów którego biją wywierzyska. Za mostem skręcamy w lewo, mijając po prawej figurę św. Ambrożego patrona pszczelarzy a po lewej plac zabaw. Za pomnikiem Matki Pszczoły oraz skansenem pszczelarskim odbijamy w prawo i ostro pod górę obok wystylizowanej na wioskę słowiańską Sabatówki (po lewej) i znajdującego się budowie Api Spa (po prawej). Dalej do końca nawierzchni z kostki brukowej i zakosami szutrówką pod górę, kierując się ku górnej stacji wyciągu narciarskiego na szczycie Góry Bałt. Po prawej mijamy „Polskę w miniaturze”, za którą w lewo i zaraz w prawo w obsadzoną drzewami drogę prowadzącą wzdłuż znajdującego się po lewej ogrodzenia Bałtowskiego Zwierzyńca. Trzymając się drogi dochodzimy do bazy paszowej, przed którą w prawo i lekko w dół ku ścianie lasu, przed którą w prawo, wciąż lekko w dół aż do początku wąwozu „Zęby dinozaurów”. Możemy go pokonać dnem, na wprost z zejściem w dolnym odcinku po wystających wapiennych skałkach, by dotrzeć do rzeki, gdzie w lewo, lub obejść po prawej. Gdy zdecydujemy się na obejście, kierujemy się wyraźną dróżką nad prawą krawędzią wąwozu. W miejscu, gdzie dróżka odbija pod kątem prostym w prawo, schodzimy na dno wąwozu, by wypatrzeć odchodzącą w skos na prawo wąską ścieżkę (schodzą wąwozem natrafimy na najtrudniejszy jego odcinek z wychodniami skalnymi), którą spokojnie zejdziemy nad brzeg Kamiennej na, gdzie w lewo. Dalej konsekwentnie wzdłuż wysokiej skarpy Doliny Kamiennej, mając po prawej najpierw spokojny nurt Kamiennej a następnie rozległe, podmokłe łęgowisko. Za urokliwie położonym na stożku namuliskowym miejscem dla odpoczynku pojawią się piękne, bijące spod ścieżki źródełka nasyconą barwami roślinnością. Kontynuując spacer dotrzemy do granicy Rezerwatu „Ulów”, gdzie na wprost dawnej gorzelni ks. Druckich – Lubeckich a obecnie leśniczówki znajduje się kolejne miejsce dla odpoczynku. Za ogrodzeniem leśniczówki (na lewo od miejsca odpoczynku) znajduje się droga, którą można dojść do alei okazałych, pomnikowych dębów (stanowi ona fragment ścieżki spacerowej „Bałtowskie Pogórze” – znaki czerwone). My kontynuujemy wycieczkę skręcając na prawo, mając przed sobą widok na wyniosły, przeciwległy brzeg Doliny Kamiennej z pałacem (w prawo skos) ks. Druckich-Lubeckich. Za mostem po prawej znajduje się górna przystań spływu tratwami, skręcając w prawo dotrzemy chodnikiem do bałtowskiego kościoła, za którym w prawo na łąki Zarzecza. Proponujemy jednak, by przejść na drugą stronę drogi wojewódzkiej, gdzie u stóp odkrywki skalnej odchodzi w prawo w skos i pod górę kamienista droga, która  doprowadzi nas do piętrowego budynku przeznaczonego niegdyś dla robotników folwarcznych i służby pałacowej. Przed budynkiem skręcamy w prawo i skrajem skarpy mijamy komórki. Na wprost przed nami park a w nim pałac ks. Druckich – Lubeckich oraz pamiętająca Małachowskich kaplica. Niestety, obecnie teren jest własnością prywatną wyłączoną ze zwiedzania. Skręcamy zatem w lewo, wypatrując wśród starodrzewu dwa niewielkie budynki z czerwonej cegły. Jeden to dawna studnia głębinowa  a drugi to przedwojenny transformator. Przed kolejnymi komórkami raz jeszcze w lewo, po czym w prawo, by obejść budynek Szkoły Podstawowej (niegdyś Technikum Rolniczego) oraz Domy Nauczyciela i dotrzeć do asfaltu, którym najpierw prosto, mając szkołę za plecami, a następnie w prawo w dół do drogi wojewódzkiej, gdzie w prawo. Za dolnym cmentarzem w lewo w dół na łąki Zarzecza. Za mostem na Kamiennej raz jeszcze w lewo ku skałkom wspinaczkowym, które zostawiamy po prawej. Dalej wśród zabudowy do mostu na starorzeczu, gdzie w lewo do mety trasy spacerowej. 

TRASA 3 – „TROPEM TAJEMNIC WAPIENNYCH SKAŁ”

Znaki czarne, 6 km, czas przejścia 2.00 – 2.30 godz.

Zobacz trasę na mapie

Trasa łatwa

Poświęcona odkrywaniu tajemnic, które skrywają wapienne skały Bałtowskie Przełomu. Zaczyna się od spotkania z tropami dinozaurów w Żydowskim Jarze i spojrzenia z góry na Bałtowski Kompleks Turystyczny. Następnie przez tzw. Górny Bałtów, skąd rozpościera się piękna panorama Pogórza Bałtowskiego sprowadza do Skarbki, gdzie na terenie Parku Linowego znajdują się stanowiska geologiczne (z wychodniami krzemienia) stanowiące element Geo Parku Doliny Kamiennej. Na trasie natrafimy także na dwa tradycyjne wapienniaki (jeden odrestaurowany na terenie Parku Linowego i drugi w stanie ruiny przy drodze na Bidzińszczyznę), a wyprawę zakończymy urzekającym przejściem między stromym zboczem doliny a nurtem Kamiennej na odcinku między Skarbką a Bałtowem.      

Przebieg trasy

Z punktu startu kierujemy się w stronę młyna (znajdującego się przy zjeździe do Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego, potem na most, następnie schodkami do przejścia dla pieszych i raz w lewo. Chodnikiem w kierunku Restauracji Czarcia Stopka, przed którą w prawo, wprost na drewnianą bramę, za który otwiera się Żydowski Jar. Znajdziemy tu zapis polowania drapieżnika na roślinożerne dinozaury oraz zapis z jurajskiej plaży, świadczący o tym, że niegdyś szumiało tu może. Dnem wąwozu w górę, aż do jego rozwidlenia, gdzie w prawo, do skraju pól uprawnych i raz jeszcze w prawo. Po drodze możemy zejść kilkadziesiąt korków do punktu widokowego. Kontynuując spacer docieramy do szutrówki, gdzie w prawo (odchodząca w prawo ścieżka w razie potrzeby sprowadzi nas z powrotem do stóp Żydowskiego Jaru) i dalej przez zagajnik a następnie zabudowę Górnego Bałtowa. Drogą gruntową, z której rozciąga się panorama Góry Bałt, schodzimy płytkim wąwozem do Skarbki na wprost pierwszego z wzniesień nazwanych Kopami Skarbskimi, które wzdłuż lewego brzegu Doliny Kamiennej ciągną się do Pętkowic. Gdy osiągniemy asfalt w prawo do wylotu wąwozu Spławy i drogi wojewódzkiej, gdzie w lewo. Chodnikiem dochodzimy do wysokości Parku Linowego, który warto odwiedzić ze względu na ścieżkę dydaktyczną, która stanowi element Geoparku Doliny Kamiennej oraz pięknie odrestaurowany piec do wypalania wapna, z którego niegdyś słynęła cała okolica. Z parku na lewo, by dość szybko opuścić królestwo jury, której twarde skały, bardziej odporne na działanie sił natury pozwoliły Kamiennej jedynie na wyżłobienie wąskiego przełomu. Znajdujący się przed nami obszar występowania miększych skał kredowych pozwolił rzece się rozszaleć i poszerzyć dolinę, miejscami do blisko 2 kilometrów. Skręcamy w pierwszy asfalt na prawo w zabudowę Skarbki zostawiają ca plecami okazałe Kopy Skarbskie, by trzymając się drogi raz jeszcze skręcić w prawo ku przeciwległej skarpie Doliny Kamiennej i wyjść wprost na kolejny, niestety, znajdujący się w ruinie wapienniak, na którym znajdują się pozostałości łomów wapienia. My w prawo najpierw dróżką a następnie ścieżką między stromą skarpą na nurtem rzeki. Gdy miniemy tablicę i wylot wąwozu, to znak, że zbliżamy się (jeszcze ok. 1,2 km) do Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego.

TRASA 4 – „BAŁTOWSKIE POGÓRZE”

Znaki czerwone, 13 km, czas przejścia 3.30 – 4.00 godz.

Zobacz trasę na mapie

Trasa łatwa, jedyną uciążliwością podczas suszy może być piaszczyste podłoże pierwszego odcinka drogi leśnej 

W ponad połowie ukryta w terenie lesistym oprowadza po Bałtowskim Pogórzu, by sprowadzić w Dolinę Kamiennej na wysokości dawnej gorzelni i Rezerwatu „Ulów”, gdzie czeka nas fascynujący spacer aleją pomnikowych dębów na uroczysku Ulów. Opuściwszy towarzyszącą nam Kamienną na wysokości urokliwego przysiółka Boguczyzna powrócimy na wysoczyznę, z której rozciąga się panorama rozległej od Lemierzy Doliny Kamiennej z zamykającymi horyzont Górami Świętokrzyskimi. Wracamy najpierw wygodną szutrówką a następnie leśnym duktem, by wejść głębokim wąwozem do podnóża wysoczyzny i wzdłuż stromej skarpy oraz łąk i rzeki dotrzeć do Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego na wysokości Bałtowskiego Zapiecka. 

Przebieg trasy

Startując, kierujemy się prosto ku okazałej bryle młyna, przed którym w lewo na most, następnie schodkami do przejścia dla pieszych i raz jeszcze w lewo. Chodnikiem w kierunku Restauracji Czarcia Stopka, przed którą w prawo, wprost na drewnianą bramę, za który otwiera się Żydowski Jar. Znajdziemy tu zapis polowania drapieżnika na roślinożerne dinozaury oraz zapis z jurajskiej plaży, świadczący o tym, że niegdyś szumiało tu może. Dnem wąwozu w górę, aż do jego rozwidlenia, gdzie w prawo, do skraju pól uprawnych i raz jeszcze w prawo. Po drodze możemy zejść kilkadziesiąt korków do punktu widokowego. Kontynuując spacer docieramy do szutrówki, gdzie w prawo (odchodząca w prawo ścieżka w razie potrzeby sprowadzi nas z powrotem do stóp Żydowskiego Jaru) i dalej przez zagajnik a następnie zabudowę Górnego Bałtowa. Drogą gruntową, z której rozciąga się panorama Góry Bałt, schodzimy płytkim wąwozem do Skarbki na wprost pierwszego z wzniesień nazwanych Kopami Skarbskimi, które wzdłuż lewego brzegu Doliny Kamiennej ciągną się do Pętkowic. Gdy osiągniemy asfalt w prawo do wylotu wąwozu Spławy i drogi wojewódzkiej, gdzie w lewo. Chodnikiem dochodzimy do wysokości Parku Linowego, który warto odwiedzić ze względu na ścieżkę dydaktyczną, która stanowi element Geoparku Doliny Kamiennej oraz pięknie odrestaurowany piec do wypalania wapna, z którego niegdyś słynęła cała okolica. Z parku na lewo, by dość szybko opuścić królestwo jury, której twarde skały, bardziej odporne na działanie sił natury pozwoliły Kamiennej jedynie na wyżłobienie wąskiego przełomu. Znajdujący się przed nami obszar występowania miększych skał kredowych pozwolił rzece się rozszaleć i poszerzyć dolinę, miejscami do blisko 2 kilometrów. Skręcamy w pierwszy asfalt na prawo w zabudowę Skarbki zostawiają ca plecami okazałe Kopy Skarbskie, by trzymając się drogi raz jeszcze skręcić w prawo ku przeciwległej skarpie Doliny Kamiennej i wyjść wprost na kolejny, niestety, znajdujący się w ruinie wapienniak, na którym znajdują się pozostałości łomów wapienia. My w prawo najpierw dróżką a następnie ścieżką między stromą skarpą na nurtem rzeki. Gdy miniemy tablicę i wylot wąwozu, to znak, że zbliżamy się (jeszcze ok. 1,2 km) do Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego.

TRASA 5 – „DOLINA LESSOWYCH WĄWOZÓW”

Znaki niebieskie, 8 km, czas przejścia 2.45 – 3.15 godz.

Trasa łatwa, ale ze względu na ukształtowanie terenu wymaga niezłej kondycji

Poprowadzona tak, aby zwiedzić niemal wszystkie bałtowskie wąwozy lessowe na prawym brzegu Doliny Kamiennej. Oferuje krótki wykład z genezy lessów oraz bezpośredni kontakt z wciąż trwającym procesem ich kształtowania oraz niepowtarzalnym klimatem cienistych parowów o żółtych ścianach. 

Przebieg trasy

Ze startu w prawo ku starorzeczu, za którym w lewo. Mijamy kolejno plac zabaw, stajnię Krainy Koni, dolny zwierzyniec oraz Bałtowski zapiecek, by pozostawić za sobą gwar kompleksu turystycznego i chwilę potowarzyszyć nurtowi Kamiennej. Gdy rzeka nieco się oddali, a przed nami otworzy widok na łąkę po prawej ujrzymy wylot pierwszego w lessowych wąwozów, który pozostaje w stanie naturalnym. Możemy odbyć krótki spacer w górę, by poczuć jego tajemniczą aurę. Wróciwszy do drogi kontynuujemy spacer w dotychczasowym kierunku. Na wysokości kolejnego wąwozu, którym pójdziemy w górę, znajduje się tablica z mapą oraz informacjami o rejonie naszej wyprawy. Po wyjściu z wąwozu, za przewyższeniem terenu, na pierwszym skrzyżowaniu skręcamy w lewo, a następnie na wysokości samotnego gospodarstwa raz jeszcze w lewo, wzdłuż ściany lasu, lekko pod górę. Na wysoczyźnie w prawo (piękne widoki), po czym w lewo na nieużytek, którym docieramy do ściany lasu i trzymając się ścieżki schodzimy lessowym wąwozem do asfaltu, gdzie w prawo. Na wysokości drugiej posesji odbijamy w prawo, by zagłębić się w kolejny wąwóz, którym dochodzimy do ostrego zakrętu w prawo, gdzie skręcamy w lewo i drogą przez uprawę do chodzimy do wylotu wąwozu, gdzie w lewo i w dół, by wyjść do asfaltu na skraju Bidzińszczyzny, gdzie w prawo. Mijamy po prawej wyrobisko po kopalni piachu i na skrzyżowaniu z polną drogą w prawo ku ścianie lasu, gdzie zagłębimy się w wąwóz, który ostro skręci w prawo. Na wysoczyźnie mijamy po prawej głębokie parowy i przed skrajem lasu skręcamy w lewo w dół w wyraźną ścieżkę, którą schodzimy do leśnej drogi, gdzie w prawo. Na rozjeździe w prawą odnogę, prosto na pierwszym skrzyżowaniu i za ostrym zakrętem wyjątkowo piaszczystej drogi  odbijamy w lewo (idąc prosto zejdziemy znanym wąwozem do Bidzińszczyzny, gdzie w lewo i wzdłuż Kamiennej także dotrzemy do Bałtowa fragmentem ścieżki spacerowej „Tropem tajemnic wapiennych skał”) i dochodzimy do samotnego gospodarstwa. Dalej prosto do skrzyżowania dróg leśnych, gdzie w prawo i raz jeszcze w prawo, by zejść wąwozem do tablicy, przed którą w lewo i do mety trasy. Można także udać się prosto, lekko wznoszącą się drogą w płytkim zagłębieniu, którą dotrzemy do ostoi żubrów i wzdłuż ogrodzenia Bałtowskiego Zwierzyńca do górnej stacji wyciągu na Górze Bałt, za którą w prawo i w dół do mety. 

NORDIC WALKING

Wyznakowane zostały we wszystkich kierunkach, wzdłuż chodników i dróg utwardzonych wyprowadzających z Bałtowa we wszystkie kierunki ku Rudce i Wólce Bałtowskiej, Kolonii Wólce Bałtowskiej, Pętkowicom oraz wokół samej miejscowości. Posiadają ślad GPS oraz zostały wyznakowane z terenie za pomocą symbolu czarnego piechura na pomarańczowym tle z numerem konkretnej trasy. 

TRASA 1 – „BAŁTÓW W PIGUŁCE”

Nr 1, 3,5 km, 1.30 – 2.00 godz.

Trasa o niemal identycznym przebiegu jak krajoznawcza o tej samej nazwie. Różnica polega jedynie na tym, że rezygnuje  z ostrych podejść pod krawędź przypałacowego parku oraz wizyty w punkcie widokowy w sąsiedztwie Klubu „Bałtek”. Dla szukających większego wydatku energii proponuje natomiast wariant przez tzw. Górny Bałtów, w tym celu należy za cmentarzami skręcić w pierwszy asfalt w lewo  a następnie na rozjeździe w prawo i pozwolić się sprowadzić drodze z wysoczyzny w dolinę w samym centrum miejscowości obok odkrywki skalnej i figury Chrystusa Frasobliwego. Pozostały przebieg jest zgodny z opisem trasy krajoznawczej.

TRASA 2 – „W GÓRĘ KAMIENNEJ”

Nr 2, 12 km, 3.30 – 4.30 godz.

Malownicza trasa poprowadzona w głównie wzdłuż ścieżki rowerowej i rzeki Kamiennej z pętlą wokół Maksymilianowa, gdzie może odwiedzić pracownię garncarską. 

Przebieg trasy

Ze startu w prawo ku starorzeczu, za którym w prawo przez zabudową bałtowskiego Zarzecza, by mijając skałki, Ranczo w Dolinie i most na Kamiennej, dotrzeć do kościoła, przed którym w lewo. Dalej konsekwentnie ścieżką rowerową wzdłuż Kamiennej do górnej przystani spływu tratwami, gdzie znajduje się miejsce do odpoczynku (2,1 km). Kontynuując spacer w dotychczasowym kierunku przecinamy drogę do Lemierzy, po lewej towarzyszy nam nurt Kamiennej po prawej skarpa kompleksu „Strużniak” należącego do Rezerwatu „Ulów”.  Mijamy Rudkę Bałtowską i dochodzimy do stacji paliw (3,5 km), za którą w lewo. Minąwszy zabudowania na pierwszym skrzyżowaniu odbijamy w prawo (4,8 km) ku wysoczyźnie na której znajduje się miejscowość Maksymilianów. Gdy dotrzemy do drogi wojewódzkiej skręcamy w lewo i ścieżką rowerową dochodzimy do znanej już stacji paliw (7,8 km), skąd wracamy do Bałtowa. Dla urozmaicenia możemy wybrać wariant przez zabudowę Rudki Bałtowskiej i wejść na ścieżkę rowerową na skraju kompleksu „Strużniak”. Dalej wzdłuż Kamiennej do mety przez Zarzecze (koło kościoła w prawo) lub centrum Bałtowa (wzdłuż drogi wojewódzkiej).

TRASA 3 – „Z BIEGIEM KAMIENNEJ”

Nr 2, 11 km, 3.15 – 4.15 godz.

Spacer do Pętkowic z pętlą przez Bidzińszczyznę odsłania uroki dolnego biegu Kamiennej, gdzie rzeka „wypracowała” szeroką nawet na 2 km dolinę otoczoną malowniczymi wzniesieniami Kop Skarbskich.

Przebieg trasy

Ze startu wprost na młyn i most na Kamiennej, za którym na schodki, przejście dla pieszych i w prawo do końca zabudowy Bałtowa, za którą znajduje się Czarcia Stopka z odciskiem drapieżnego dinozaura (dojście po schodkach). Dalej ścieżką rowerową po prawej stronie drogi wojewódzkiej do Skarbki, gdzie możemy wejść na teren Parku Linowego (2 km) i zapoznać się ze ścieżką dydaktyczną będącą elementem Geoparku Doliny Kamiennej. Dalej w dotychczasowym kierunku, mijamy zabudowę Skarbki, za którą możemy skorzystać z drogi wewnętrznej, która doprowadzi nas do skraju Pętkowic (4,2 km), gdzie opuszczamy towarzystwo drogi wojewódzkiej i Kop Skarbskich odbijając w prawo w skos. Najpierw idziemy nieco przez zabudowę Pętkowic, a następnie skręcamy w pierwszą w prawo drogę, którą docieramy do mostu na Kamiennej i konsekwentnie trzymając się asfaltu osiągamy skraj zabudowy położonej na przeciwległym brzegu doliny Bidzińszczyzny (7 km). Dalej spacerujemy przez zabudowę wsi, pokonując ostre zakręty i przekraczając kolejny most na Kamiennej w sąsiedztwie starego wapienniaka. Za mostem w lewo do drogi wojewódzkiej (8,5 km), gdzie w lewo na ścieżkę rowerową i z powrotem do Bałtowa.    

TRASA 4 – „DOLINĄ WOLANKI”

Nr 4, 6 km (dłuższy wariant 8,5 km), czas przejścia 2.00 – 3.00 godz.

Trasa prowadzi suchą doliną rzeki Trzemchy (Wolanki) asfaltem w kierunku Wólki Bałtowskiej i wraca drogą Bałtów – Sienno z urokliwym zejściem wąwozem przez Rezerwat „Modrzewie”. Ze względu na ruch pojazdów należy zachować ostrożność. 

Przebieg trasy

Ze startu wprost na młyn i most na Kamiennej, za którym na schodki, przejście dla pieszych i w lewo do centrum miejscowości. Na rondzie w prawo obok starego budynku szkoły. Po prawej stronie mijamy Urząd Gminy, w sąsiedztwie którego znajduje się pierwszy bałtowski dinozaur, który stanął na Okręglicy zanim powstał Park Jurajski. Spacerowi towarzyszy po prawej wyraźnie zarysowany suchodół Trzemchy, która znika w ponorach przed Antoniowem i dopływa do Kamiennej pod ziemią. Dolina zachowała wyraźny kształt  „opływając” masyw leśny porastający Pagóry Bałtowskie, które są przedłużeniem Przedgórza Iłżeckiego.  Drogą docieramy do Wólki Bałtowskiej. Tu mamy dwie możliwości zamknięcia pętli spacerowej. Jeśli wybierzemy jest krótszy wariant, skręcimy w pierwszą w prawo dróżkę asfaltową (2 km), którą przetniemy obniżenie i dojdziemy po kilkuset metrach do starego wyrobiska wapienia skąd pochodzą sławne szczątki roślin jurajskich. Kontynuując spacer dotrzemy do skrzyżowania z drogą Bałtów – Sienno (3,3 km), gdzie w prawo. Na wysokości lasu droga zagłębi się w wąwóz i wyprowadzi nas na kulminację wysoczyzny, gdzie po prawej znajduje się wieża obserwacyjna Nadleśnictwa Ostrowiec (4,7 km). Dalej droga zaczyna się obniżać i zagłębiać w coraz głębszy i ciemniejszy wąwóz. To znak, że wkroczyliśmy na teren Rezerwatu „Modrzewi”, którym schodzimy do Bałtowa (5,5 km), gdzie w lewo i do mety. Jeśli wybierzemy dłuższy wariant, mijamy pierwszą z odchodzących w prawo dróg asfaltowych i skręcamy w drugą (2,6 km), która przez obniżenie doprowadzi nas w sąsiedztwo obiektów Szkoły Podstawowej, przed którymi znajduje się pomnikowy okaz głazu narzutowego. Idąc dalej prosto, nieco pod górę dotrzemy do drogi Bałtów –Sienno w Kolonii Wólce Bałtowskiej (3,9 km), gdzie w prawo, by połączyć się z wariantem krótszym i przez Rezerwat „Modrzewie” zejść do Bałtowa (8 km). 

Ferrata na Siekaczach

Bałtowska ścieżka wspinaczkowa

Do czterech tras spacerowych po Bałtowie i jego najbliższej okolicy dołączamy ścieżkę ekstremalną poprowadzoną wokół Siekaczy Dinozaurów, na których znajdują się drogi wspinaczkowe. Przejście wymaga znacznej sprawności fizycznej oraz odporności na ekspozycję.

Przebieg trasy

Ścieżka jest krótka, ale intensywna. Rozpoczynając z miejsca, gdzie startują wszystkie ścieżki spacerowe, kierujemy się za znakami czarnymi na Zarzecze ku Ranczu w dolinie. Minąwszy go skręcamy w odbijającą od asfaltu na lewo drogę szutrową i wypatrujemy w silnie zarośniętym zboczu doliny drewnianych schodków. Po podejściu nimi (47) pod ścianę Lewego Siekacza skręcamy w prawo i, mijając platformę rozdzielającą skałki, na którą prowadzą schodki, kierujemy się raz jeszcze na prawo, wzdłuż podstawy Prawego Siekacza. Za nim skręcamy w lewo i do góry, ku widocznej linie konopnej przymocowanej do skały. Korzystając z niej (wprawni wspinacze przejdą “na żywca”) pokonujemy żlebik, dochodząc do ścieżki, którą na lewo, trawersując zbocze. Ważne, by nie zboczyć z niej na lewo, zanim ujrzymy kolejną linę, gdyż każde z odbić wyprowadza nad trzypiętrową, pionową ścianę Prawego Siekacza. Korzystając z kolejnej liny opuszczamy się w komin rozdzielający Siekacze i, uważając na głowę (nad nami skała), osiągamy platformę. Z niej po schodkach i w dół na prawo, by przechodząc pod Lewym Siekaczem wyjść pod jego północną, lekko przewieszoną ścianę. Równolegle do niej znajduje się lina, z pomocą której pokonujemy żlebik i dochodzimy do ścieżki, gdzie na  lewo i zaraz w dół przez skaliste próżki. Ścieżka sprowadzi nas do podstawy Lewego Siekacza, skąd poznanymi schodkami w dół do drogi.